”Kozadan İpeğe”

Geçtiğimiz yaz Hatay’a gittiğimizde bu kozmopolit şehrin meşhur yanlarından biri olan ‘’ipekçilik’’ hakkında da araştırma ve öğrenme maksatlı ziyaretlerde bulunduk. Antakya’da, Türkiye’de artık sayıları pek az olan ipek ustalarından Yılmaz ailesine uğradık… İpekböceğinin mucizevi maharetini yakından incelemek ve kumaşlarının nasıl dokunulduğuna şahit olmak beni çok heyecanlandırdı. Zira eskiden kumaşlara naylon eklenmezdi. Sırf ipekten dokunurdu. Şimdilerde ise saf ipek dendiğinde bile inanması zor…

Moda’nın üretime doğru çıktığı yolculuk beni en çok meraklandıran. Yapım aşamaları, emek sarfiyatı… Kumaşların birer kıyafete dönüşmeden öncesinde de bir teşekkül süreci yatıyor. İşte bir dut yaprağında, ipekböceği kendisi içeride kalacak şekilde kozasını örmeye koyularak ipek kumaşının oluşumunu başlatır… Kozayı hem içten hem de dıştan, dalların üzeri bembeyaz olacak şekilde, kozalarını büyük bir çaba ve titizlikle örerler.

Bu kozaların küçük bir kısmı kelebeklerin çıkıp yumurta vermesi için bekletilir. Diğerleri ise ipekböceği kozayı delerek çıktığında ipeğe zarar vereceğinden “boğma” denilen bir işlemle koza içinde öldürülür. Kozaları boğmak için, içinde su kaynamakta olan büyük bir kazan kullanılır. Kozaların içindeki tırtılların yaklaşık 80 derece buharda ölmesi sağlanmış olur.

Bu işlemden sonra ipek ipliğinin liflerinin yumuşatılması gerekir. Kozalar yumuşamak için 70-80 derecede kaynayan suyun içine atılırlar. iplikler çıkrıklarla çekilerek çile haline getirilir. İpekböceğinin en ilginç ve mucizevi yaradılış özelliği ise iki ay süren kısacık ömründe bize bıraktığı tek bir kozadan yaklaşık 1000 metre uzunluğunda ipek teli elde edilmiş olmasıdır.

İpek ipliğinin oluşumundan sonra ise Yılmaz ailesi kendi atölyelerinde el dokuması tezgahlarında harika kumaşlar dokumaya başlıyorlar. Kimisi renkli kimisi kendinden desenli kumaşlar, büyük bir itina ve emekle meydana geliyor.

Bir yaradılış mucizesiydi tanık olduğum ve öğrendiğim… Pamuk beyazı kozalar yüzlercesi birarada harika bir görüntü sergiliyorlardı. Uzunca bir süre bakmaktan kendimi alamadım.

Isıtılmış kazandan yumuşacık çıkan ipek lifleri istenilen renklere doğal boya ile boyanır bobinlere sarılır.

Sevgiler….